Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΣΑΔΑ ΤΗΣ ΛΕΙΒΑΘΟΥΣ

Η ΠΡΟΣΕΙΣΜΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΜΠΑΝΑΡΙΟ ΤΗΣ ΕΥΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ ΠΕΣΑΔΑΣ

Την 25η Μαρτίου γιορτάζει στην Πεσάδα της Λειβαθούς ο Ι. Ναός της Υ. Θ Ευαγγελιστρίας Παλαιόκτιστης. Προσεισμική, τρισυπόστατη ιστορική εκκλησία από τις παλαιότερες και ομορφότερες της Κεφαλονιάς. Το πανηγύρι πραγματοποιείται, κάθε χρόνο, με μεγαλοπρέπεια και λαμπρότητα,
παρουσία, πάντοτε, του Μητροπολίτη Κεφαλονιάς, με χορωδία, με προσέλευση πολύ κόσμου από τα γύρω χωριά, καθώς και με πολλές αρτοκλασίες και σπερνά. Να πώς παρουσιάζει στο βιβλίο του Παναγία η Παλαιόκτιστη (γραμμένο το 1963), ο αείμνηστος Πεσαδιάνος δάσκαλος, Διονύσης Τραυλός, το πανηγύρι του Ευαγγελισμού στη Πεσάδα. « Η εορτή του Ευαγγελισμού εορτάζεται ακόμη και σήμερον μεγαλοπρεπώς. Από 1ης Μαρτίου μέχρι και της παραμονής της εορτής ηχούν οι κώδωνες χαρμοσύνως, ίνα ειδοποιήσουν τα πέριξ χωρία. Παλαιότερον έρριπτον και κανονιοβολισμούς με κανόνιον εμπροσθογεμές Ενετικής προελεύσεως. Εκαλούντο οι καλύτεροι εξ Αργοστολίου ψάλται, όπως ο Σωτηράκης Λουκάτος, ο Παναγής Αρβανιτάκης, ο Παναγής Παρτίδος ή Πιτσινής, ο Κων/νος Φουρνάτος ή Αποστολάτος, ο Σπύρος Ποταμιάνος ή Αμακαδόρος και άλλοι. Εγίνετο Εσπερινός και εν συνεχεία ο Όρθρος. Ετελείωνε δε τας τρείς ή τέσσαρες μετά μεσονύκτιον. Το πρωί εγένετο μόνον η Λειτουργία και η Δοξολογία. Ο γράφων ταύτα ενθυμείται αφ’ εσπέρας περί τας εβδομήκοντα Αρτοπλασίας. Έπειτα εγένετο δείπνον και γεύμα εις το σπίτι άλλοτε του ιατρού και επιτρόπου Σπυρίδωνος Ιγγλέση και άλλοτε εις του Νικόλα Ιγγλέση ή Μπουλούλη. Ονομαστές ήταν οι σκορδαλιές και τα κοφίσια, τα οποία μετά μεγάλης ορέξεως έτρωγαν οι ψάλται κατόπιν της πολυώρου ψαλμωδίας».
Μια πολύ σύντομη ιστορική αναδρομή.

Η σημερινή εκκλησία της Ευαγγελίστριας, κτίσθηκε στη θέση που υπήρχε πολύ παλαιότερη εκκλησία βυζαντινού ρυθμού, αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, η οποία ανήκε σε κάποια γυναίκα χήρα, από τα Μεταξάτα, με το όνομα Θωμαίδα. Η γυναίκα αυτή στο τέλος της ζωής της χάρισε την εκκλησία, καθώς και όλη την περιουσία που ανήκε σ’ αυτή, με διαθήκη, στη οικογένεια Ιγγλέση. Η οικογένεια Ιγγλέση (εξελληνισμένο όνομα του Inglis) κατάγεται από την Clascow της Σκωτίας. Το 1490 ο βαρόνος William Inglis, κάνοντας περιοδεία ναυάγησε στις ακτές της Κεφαλονιάς και ως ναυαγός έτυχε περίθαλψης από την οικογένεια Βαλσαμάκη που κατοικούσε στην Κάτω Πεσάδα. Από τότε εγκαταστάθηκε στο νησί και έγινε και ο ιδρυτής της γνωστής οικογένειας Ιγγλέση, στην οποία οικογένεια, πολύ αργότερα, περιήλθε και η εκκλησία της Ευαγγελίστριας. Το 1835 οι Ιγγλέσιδες αποφασίζουν να κατεδαφίσουν την παλαιά εκκλησία και στη θέση της να οικοδομήσουν μια καινούρια. Η καινούρια περίλαμπρη εκκλησία εγκαινιάσθηκε από τον μητροπολίτη Παρθένιο Μακρή (1826-1842). Από την παλαιότερη σώζεται μέχρι σήμερα, ένα κομμάτι του τοίχου πάνω στον οποίο υπάρχει η εικόνα της Παναγίας, η οποία είναι τοποθετημένη στο αριστερό μέρος του ναού και ονομάζεται «Παλαιόκτιστη»
Η εκκλησία της Ευαγγελιστρίας Πεσάδας μέχρι της 31 Μαρτίου 1951 ανήκε στην οικογένεια Ιγγλέση, παρ’ όλες τις προσπάθειες και τις διαμάχες, που είχαν γίνει κατά καιρούς, από Ιερείς και κατοίκους του χωριού, για να δοθεί σε δημόσια λατρεία. Την 1 Απριλίου 1951, μετά από ενέργειες του τότε Μητροπολίτη Γερμανού Ρουμπάνη, βρέθηκε λύση και η εκκλησία δόθηκε στην ενορία της Πεσάδας.
Ο σεισμός του 1953 γκρέμισε μόνο το πανέμορφο επιβλητικό καμπαναριό, ενώ στην εκκλησία έκανε μόνο μικρές ζημιές. Αργότερα με τις ευγενείς προσφορές των απανταχού Πεσαδιάνων και με μικρή βοήθεια από το Κράτος κτίσθηκε καινούριο καμπαναριό.
Τα λίγα αυτά ιστορικά στοιχεία, τα οποία αναφερθήκαν παραπάνω, δείχνουν τη μοναδική ιστορική και πολιτιστική αξία της εκκλησίας της Ευαγγελιστρίας Πεσάδας, την οποία μπορούμε να την κατατάξουμε μεταξύ των ιστορικών μνημείων του τόπου μας.

Σπύρος Διον. Ματιάτος.
________________________________________
Πηγή:  Διονυσίου Σπ. Τραυλού.  Παναγία η Παλαιόκτιστη του Χωριού Πεσσάδων Κεφαλληνίας.