Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Τα σωφρονιστικά καταστήματα βρίσκονται σήμερα σε κατάσταση που μπορεί να πει κανείς ότι δεν πάει άλλο. Σε μια κατάσταση που δεν τιμά
κανένα από εμάς προσωπικά, ούτε χώρα μας. . Η κατάσταση είναι τραγική. Πάνω από 12.500 χιλιάδες άτομα που έχουν διαπράξει από μικροκλοπές και απάτες έως τα πιο ειδεχθή εγκλήματα συνωστίζονται σε αυτά τα σωφρονιστικά καταστήματα σε συνθήκες άθλιες, καταπατώντας κάθε έννοια ανθρώπινης
αξιοπρέπειας. Λόγω κυρίως της γεωγραφικής θέσης η χώρα μας το 2010 υποδέχθηκε το 90% των παράνομων μεταναστών που έφτασε στην Ευρώπη και οι οποίοι έφτασαν προφανώς για μια καλύτερη ζωή. Με την υπάρχουσα οικονομική κρίση και το υψηλό ποσοστό ανεργίας πλήθος αυτών κατέληξαν να διαπράττουν παράνομες πράξεις, με αποτέλεσμα αυτοί να αποτελούν πάνω από το 50% του πληθυσμού των κρατουμένων.
Ήδη, τα καταστήματα κράτησης είναι υπερπλήρη, με αποτέλεσμα να κρατούνται μικροποινίτες με βαρυποινίτες, υπόδικοι με κατάδικους και χρήστες ναρκωτικών. Η δε τελευταία κατηγορία –δηλαδή, των κρατουμένων για υποθέσεις ναρκωτικών- αποτελεί μια μεγάλη κατηγορία, αφού πρόκειται για 4.500 άτομα, δηλαδή ποσοστό πάνω από 35%, τα οποία πολλές φορές χρήζουν θεραπείας και ψυχιατρικής αντιμετώπισης.
Επίσης, περισσότεροι από τους μισούς κρατούμενους είναι οικονομικά αδύναμοι να εξασφαλίσουν έστω και προσωπικά είδη υγιεινής ή ενδυμασίας. Αυτή τη στιγμή 800 κρατούμενοι που θα μπορούσαν να εξαγοράσουν την ποινή τους και να αφεθούν ελεύθεροι, δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να το πράξουν.
Με το σχέδιο νόμου που συζητούμε σήμερα θα αποσυμφορηθούν κατά ένα ποσοστό περίπου 10% τα καταστήματα κράτησης και η απόλυση των κρατουμένων από αυτά θα βασίζεται σε συγκεκριμένα, δίκαια και ορθολογικά κριτήρια. Ο σκοπός και το όφελος από το συγκεκριμένο νομοσχέδιο είναι να δημιουργηθούν καλύτερες συνθήκες κράτησης και διαβίωσης για τους κρατούμενους, αφού σήμερα οι θέσεις των φυλακών προορίζονται για 9.200 και σε αυτές συνωστίζονται 12.500 άτομα, δηλαδή ποσοστό 25% πάνω από το προβλεπόμενο.
Γι’ αυτή την κατάσταση έχουμε όλοι ευθύνη αλλά και καθήκον να σταθούμε με σοβαρότητα και υπευθυνότητα στο πρόβλημα και να μη μας βρίσκει η κατάσταση αυτή αδιάφορους.
Έγιναν πολλές προτάσεις στις εξαντλητικές συζητήσεις στην αρμόδια επιτροπή. Πολλές από αυτές έγιναν δεκτές από τον Υπουργό, που βελτίωσαν το υπό ψήφιση σχέδιο νόμου.
Δεν χρειάζεται, λοιπόν, να υπεκφεύγουμε όπως έκανα οι συνάδελφοι της Νέας Δημοκρατίας, που και αυτοί έχουν σημαντική ευθύνη για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στις φυλακές, αλλά και συνάδελφοι του ΛΑΟΣ με την αποχώρησή τους σήμερα από τη Βουλή. Και ακόμη χειρότερα δεν πρέπει να σαμποτάρουμε αυτή την προσπάθεια, όταν έχουμε χρέος να τη δούμε με ιδιαίτερη προσοχή και ευαισθησία.
Βέβαια, δεν είναι η πρώτη φορά που συζητείται ένα νομοσχέδιο για την αποσυμφόρηση των φυλακών. Η ελληνική πολιτεία έχει λάβει ήδη παρόμοια μέτρα για την ανακούφιση του προβλήματος τα τελευταία χρόνια με τους νόμους της Νέας Δημοκρατίας, το ν.3346/2005, το ν.3727/2008, το ν.3772/2009 και με το νόμο της Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, το ν.3904/2010.
Με το νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα δεν εισάγονται ρυθμίσεις για μαζικές αποφυλακίσεις ή παραγραφές, όπως μερικοί υπονοούν με τη στάση τους ή και τις δηλώσεις τους. Το νομοσχέδιο αυτό με ιδιαίτερη προσοχή θέτει όρους και κανόνες για την αποφυλάκιση κρατουμένων ή την παραγραφή αδικημάτων.
Συγκεκριμένα προβλέπει, πολύ σωστά, κατά την άποψη μου:
Την απόλυση των κρατουμένων με τον όρο της ανάκλησης, οι οποίοι εκτίουν ποινή φυλάκισης έως δέκα έτη και με προϋποθέσεις που ορίζονται με σαφήνεια στο νομοσχέδιο. Ενώ αν υποπέσουν σε εγκληματική πράξη εντός πέντε ετών, θα εκτίσουν αθροιστικά και την ποινή για την οποία απολύθηκαν. Επίσης ο εισαγγελέας μπορεί να αποφασίσει εάν θα υπάρχουν και επιπλέον υποχρεώσεις στους απολυόμενους.
Με τον τρόπο αυτό λαμβάνεται αντεγκληματική πρόνοια, ενώ από την διάταξη αυτή εξαιρούνται οι κρατούμενοι που έχουν καταδικαστεί για οργανωμένα εγκλήματα ή εγκλήματα που αφορούν τη δημόσια περιουσία (όπως κατάχρηση δημόσιου χρήματος, φοροδιαφυγή, χρέη προς το δημόσιο) ή άτομα που έχουν διαπράξει εγκλήματα με έντονη κοινωνική απαξίωση.
Επίσης, προβλέπει την υπό όρο παραγραφή και μη εκτέλεση ποινών διάρκειας έως έξι μηνών, εφόσον όμως οι αποφάσεις έχουν εκδοθεί και δεν έχουν καταστεί αμετάκλητες μέχρι την δημοσίευση του νόμου. Προϋπόθεση είναι ο καταδικασθείς να μην τελέσει μέσα σε 2 έτη από τη δημοσίευση του νόμου, αξιόποινη πράξη με ποινή άνω των 6 μηνών αφού εάν καταδικασθεί με νέα ποινή, τότε θα προσμετρηθεί αθροιστικά και η προηγούμενη μη εκτεθείσα ποινή. Η διάταξη αυτή έχει ως σκοπό την εκκαθάριση των μεγάλων εισαγγελιών από μικρές πλημμεληματικές ποινές.
Ακόμη, προβλέπει τη μετατροπή ποινών φυλάκισης με χρηματική ποινή και ισχύει για ποινές που δεν έχουν εκτελεσθεί ούτε μετατραπεί μέχρι τη δημοσίευση του νόμου, απονεμήθηκαν δε για πλημμελήματα και κατέστησαν αμετάκλητες πριν τη δημοσίευση του παρόντος νόμου. Η αίτηση για την μετατροπή πρέπει να γίνει αποκλειστικά σε διάστημα 6 μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου.
Επίσης, προτείνει την παραγραφή και παύση της ποινικής δίωξης πταισμάτων και πλημμελημάτων που έχουν τελεσθεί μέχρι 31-12-2011 και για τα οποία ο νόμος προβλέπει ποινή φυλάκισης μέχρι ένα έτος, χρηματική ποινή ή και τα δύο μαζί. Εάν ο υπαίτιος κατά τη διάρκεια ενός έτους υποπέσει σε αξιόποινη πράξη και καταδικαστεί αμετάκλητα σε οποιαδήποτε ποινή στερητικής της ελευθερίας του άνω των 6 μηνών, τότε συνεχίζεται κατ’ αυτού η ποινική δίωξη και δεν υπολογίζεται στο χρόνο παραγραφής της πρώτης ο χρόνος από την παύση της δίωξης μέχρι την αμετάκλητη καταδίκη για τη νέα αξιόποινη πράξη.
Το νομοσχέδιο επίσης, ρυθμίζει τα θέματα υπερωριακής απασχόλησης των υπαλλήλων σωφρονιστικών καταστημάτων και συστήνεται η Κεντρική Επιτροπή Μεταγωγών (ΚΕΜ) στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας & Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η επιτροπή αυτή είναι τριμελής, συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού και αποτελείται από το Γενικό Γραμματέα Αντεγκληματικής Πολιτικής που είναι πρόεδρος, από τον επόπτη των Φυλακών Κορυδαλλού αντεισαγγελέα εφετών ή τον αναπληρωτή του και τον πρόεδρο του Κεντρικού Επιστημονικού Συμβουλίου Φυλακών.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα αντιμετωπίζει με άμεσο τρόπο την αδυναμία των άπορων και αδύναμων οικονομικά κρατούμενων που αν διέθεταν τα οικονομικά μέσα, δεν θα βρίσκονταν στις φυλακές. Τέλος, εκκαθαρίζει το αρχείο των μεγάλων εισαγγελιών από μεγάλο αριθμό ανεκτέλεστων και μη αμετάκλητων αποφάσεων ήσσονος απαξίας.
Ταυτόχρονα, συμβάλλει με ορθολογικό, ισορροπημένο και δίκαιο τρόπο στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στις φυλακές, που επιβάλλεται όλοι εμείς με τολμηρά βήματα να προχωρήσουμε.
Ευχαριστώ πολύ.
Σπύρος Μοσχόπουλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου