Αναθέτουν σε ιδιώτες τη δημόσια διοίκηση

12/01/2011 - 09:00

|
Της Άννας Δόλλαρη

Σε άνισο αγώνα δρόμου έχει πλέον επιδοθεί η κυβέρνηση λόγω του αμείλικτου... 

χρονοδιαγράμματος του επικαιροποιημένου Μνημονίου, το οποίο, στην ουσία, προβλέπει ότι θα έρθουν τα πάνω κάτω σε όλο το δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και θα επανιδρυθεί το ελληνικό κράτος έως το Μάρτιο. Μόνο η επεξεργασία των νομοσχεδίων που θα πρέπει να έχουν ετοιμαστεί το επόμενο τρίμηνο και να έχουν ψηφιστεί έως τα μέσα του 2011 φαντάζει άθλος. Υπενθυμίζουμε ότι έως το Μάρτιο πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί 44 νομοσχέδια και μέτρα, ενώ μέχρι τον προσεχή Σεπτέμβριο η Ελλάδα θα κληθεί να λογοδοτήσει για 59 νομοθετικές και διοικητικές πρωτοβουλίες που πρέπει να αναλάβει. Αλλά και για όλα αυτά τα νομοσχέδια που ψηφίζονται
απαιτείται η έκδοση εκτελεστικών πράξεων, προκειμένου να εφαρμοστούν, για τις οποίες χρειάζεται νέα επιστράτευση των υπαλλήλων, οι οποίοι δεν ξέρουν τι να πρωτοκάνουν.
Ομολογία της χρεοκοπίας των δημόσιων υπηρεσιών και της ανεπάρκειας των υπαλλήλων
Μπροστά σε αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες, τα στελέχη της δημόσιας διοίκησης έχουν σηκώσει τα χέρια ψηλά. Η κρατική μηχανή αδυνατεί να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις του Μνημονίου, αφού το ανθρώπινο δυναμικό της ούτε αριθμητικά επαρκές είναι –τουλάχιστον ως προς την καθ’ ύλην αρμόδια υπηρεσία– ούτε την κατάλληλη κατάρτιση και εξειδίκευση διαθέτει, ώστε να μπορέσει να διεκπεραιώσει εμπρόθεσμα τις απαιτούμενες αλλαγές. Διότι είναι αυτονόητο ότι άνθρωποι οι οποίοι πρωτοκολλούν ακόμη με τον... πατροπαράδοτο τρόπο έγγραφα, γράφοντας με το χέρι στο τεράστιο, χοντρό βιβλίο εισερχομένων και εξερχομένων, προφανώς δεν μπορούν αίφνης να στηρίξουν τη διοικητική μεταρρύθμιση και την ηλεκτρονική διακυβέρνηση...
Οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται για τους λόγους αυτούς αλλά και το γεγονός ότι κρίσιμες θέσεις ευθύνης παραμένουν κενές, είτε γιατί δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμη οι προαγωγές είτε γιατί βρίσκονται σε εξέλιξη οι μετατάξεις του «Καλλικράτη», ανάγκασαν πολλά υπουργεία να καταφύγουν στο λεγόμενο «outsourcing», να προχωρήσουν δηλαδή στην ανάθεση της υλοποίησης των υποχρεώσεων του Μνημονίου σε ιδιώτες, διεθνείς οργανισμούς, εταιρείες και, γενικά, σε όποιον απλώς επικαλείται τεχνογνωσία. Αυτό, βέβαια, συνιστά την πανηγυρική ομολογία της αποτυχίας της πολιτικής για τη δημόσια διοίκηση και το στελεχιακό δυναμικό της, όσον αφορά στις προσλήψεις αλλά και στις προαγωγές και την επιμόρφωση.
Με πρόχειρους διαγωνισμούς και απευθείας αναθέσεις
σε εταιρείες συμβούλων
οι μεταρρυθμίσεις
Στο πλαίσιο αυτό, είχε ληφθεί μέριμνα για την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου ως προς τις απευθείας αναθέσεις για τους πρόχειρους διαγωνισμούς, αυξάνοντας τα ανώτατα όρια, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να καταγραφεί κάτι στις αναφορές προόδου προς την τρόικα. Ήδη, στο πλαίσιο του «Καλλικράτη», έργα ύψους 30 εκατ. ευρώ έχουν προκηρυχθεί για τη δημόσια διοίκηση και θα χρηματοδοτηθούν από το Πρόγραμμα «Διοικητική Μεταρρύθμιση 2007-2013».
Όπως αποκάλυψαν τα «Επίκαιρα», η κορυφαία μεταρρύθμιση του κράτους θα πραγματοποιηθεί υπό την κεντρική εποπτεία των εμπειρογνωμόνων του ΟΟΣΑ, ενώ τα επιμέρους έργα θα ανατεθούν σε μεγάλες εταιρείες συμβούλων και παροχής υπηρεσιών, καθώς και σε έγκριτα δικηγορικά γραφεία, με παραγκωνισμό του στελεχιακού δυναμικού της δημόσιας διοίκησης.
Ήδη από τις 27 Δεκεμβρίου του 2010 δημοσιεύτηκαν δύο κρίσιμες αποφάσεις και προσκλήσεις ενδιαφέροντος για την αλλαγή του κράτους, οι οποίες θα ακολουθήσουν τον εύκολο δρόμο του πρόχειρου διαγωνισμού. Πρόκειται για την απόφαση ένταξης στο ΕΣΠΑ του έργου «Αναμόρφωση του κράτους: Προς ένα επιτελικό κράτος» και το έργο «Λευκή Βίβλος για την αναμόρφωση του κράτους», το κείμενο, δηλαδή, με πυξίδα το οποίο θα γίνει η διοικητική αναδιάρ­θρωση και αναδιοργάνωση του κράτους. Μελετώντας, βέβαια, και τις δύο αποφάσεις, καταλαβαίνει κανείς ότι προχωρούμε στη διοικητική μεταρρύθμιση του κράτους χωρίς να έχουμε ξεκάθαρες θέσεις και πολιτικές. Μέσα από γενικόλογες διακηρύξεις αρχών περί επιτελικού κράτους και χρηστής διακυβέρνησης, αφήνουμε ξένους εμπειρογνώμονες και τεχνοκράτες να αποφασίζουν, χωρίς συγκεκριμένες πολιτικές κατευθύνσεις –πολλές φορές εξυπηρετώντας συγκεκριμένα συμφέροντα–, για το ποια θα είναι η διοικητική δομή της χώρας μας τις επόμενες δεκαετίες. Και όλα αυτά συμβαίνουν χωρίς τη σύμπραξη των στελεχών της στα κρίσιμα ζητήματα...
Πάντως και στον «Καλλικράτη» στην Τοπική Αυτοδιοίκηση παρατηρούνται τεράστια προβλήματα και καθυστερήσεις. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η κατάργηση και η συγχώνευση των δημοτικών επιχειρήσεων, από τις οποίες θα προέλθει ουσιαστικά η εξοικονόμηση άνω του 1 δις ευρώ, έχουν «κολλήσει» και το υπουργείο Εσωτερικών έχει, κατά πληροφορίες, έρθει σε επαφή με μεγάλη εταιρεία συμβούλων, η οποία θα αναλάβει, μέσω της Ελληνικής Εταιρείας για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και την Ανάπτυξη, της γνωστής ΕΕΤΑΑ, να προχωρήσει τις απαιτούμενες διαδικασίες, αφού οι υπάλληλοι δηλώνουν αδυναμία να αντιμετωπίσουν τα σύνθετα νομικά ζητήματα που έχουν προκύψει.
Πλήρης αλλοίωση της μορφής του κράτους
Το ζήτημα είναι πώς είναι δυνατό να πιστεύει κανείς ότι τόσο κρίσιμες μεταρρυθμίσεις, τόσο καίρια και δύσκολα μέτρα μπορούν να ολοκληρωθούν και να είναι βιώσιμα και επιτυχημένα, όταν γίνονται υπό τέτοια πίεση και, φυσικά, όταν το δια­κύβευμα είναι η ίδια η χρηματοδότηση της λειτουργίας του κράτους. Αναγκαζόμαστε να αποδεχόμαστε αβασάνιστα και χωρίς αντιρρήσεις μέτρα και πολιτικές που υπαγορεύονται από ξένους τεχνοκράτες και υλοποιούνται κυριολεκτικά «στο πόδι» από υπαλλήλους και ιδιωτικά γραφεία παροχής παντός είδους συμβουλευτικών υπηρεσιών. Με τον τρόπο αυτό, όμως, βλέπουμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος. Γιατί ακόμη κι αν επιτευχθεί ο βραχυπρόθεσμος στόχος, που είναι η εξασφάλιση της δόσης του δανείου –πράγμα το οποίο φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο με τα παρόντα δεδομένα–, ο χαρακτήρας του κράτους θα έχει αλλοιωθεί πλήρως και, μάλιστα, μη αναστρέψιμα και χωρίς να έχει κανένας προνοήσει να εξασφαλίσει τη διάδοχη κατάσταση για ό,τι «ξηλώνεται». Κι αυτό, δυστυχώς, δεν τολμά να το επισημάνει κανείς...
Η δημόσια εξουσία στα χέρια ιδιωτών χωρίς εχέγγυα
Κρίσιμες αρμοδιότητες που παραδοσιακά –και όχι αναίτια– ανήκουν στον πυρήνα της κρατικής εξουσίας περνούν μεθοδευμένα σε ιδιωτικούς φορείς, χωρίς, πολλές φορές, να διερευνάται πόσο επαρκείς είναι να τις ασκούν ή ποια εχέγγυα ασφάλειας και αξιοπιστίας διαθέτουν. Τελευταίο κρούσμα, ο τομέας της χορήγησης του ασύλου σε παράνομους μετανάστες, με τις ΜΚΟ να αναλαμβάνουν δράση όπου οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν είναι επαρκείς ή όπου ο αριθμός των αιτήσεων είναι πολύ μεγάλος. Ή η παραχώρηση της φύλαξης των κέντρων προσωρινής κράτησης των λαθρομεταναστών σε ιδιωτικές εταιρείες.
Παράλληλα, 39 κομβικά περιφερειακά αεροδρόμια περνούν σε ιδιώτες, αποκρατικοποιούνται με συνοπτικές διαδικασίες οι ΔΕΚΟ και πωλείται η δημόσια περιουσία πολλών εξ αυτών, προκειμένου να συγκεντρωθούν τουλάχιστον 7 δις ευρώ. Αναδιαρθρώνονται, δε, ο ΟΣΕ, ο ΟΑΣΑ, η ΕΘΕΛ και, γενικά, όλοι οι οργανισμοί μαζικών μεταφορών, με συμμετοχή ιδιωτών, ενώ απελευθερώνεται η αγορά της ενέργειας και η διαχείριση των υδάτινων αποθεμάτων ανατίθεται σε ανεξάρτητο φορέα.
Ήδη, μέσα από τις προκηρύξεις των έργων για τη διοικητική μεταρρύθμιση, φαίνεται ότι η πρόθεση είναι να οδηγηθούμε –κομψώς ειπείν– σε ένα κράτος «επιτελικό», ένα κράτος, δηλαδή, το οποίο δεν έχει απλώς αποκεντρώσει αρμοδιό­τητες προς ΟΤΑ και άλλους δημόσιους φορείς, αλλά, μάλιστα, ένα κράτος που αποξενώνεται οριστικά από αρμοδιότητες που ανήκουν στο σκληρό πυρήνα της δημόσιας εξουσίας.
Το τέλος του κράτους πρόνοιας
Η κρατική λεηλασία και η σκληρή διεκδίκηση των «φιλέτων» του Δημοσίου που έχουν απομείνει αναμένεται να κορυφωθούν τους επόμενους μήνες. Ήδη, πάντως, έχει ολοκληρωθεί η κατάρρευση του κράτους πρόνοιας και του λεγόμενου «κοινωνικού κράτους». Ο νέος νόμος για τις εργασιακές σχέσεις, οι περικοπές μισθών και συντάξεων, η περιστολή των δαπανών για την Υγεία και την Παιδεία αλλά και το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, το οποίο θα έχει έρθει έως το Μάρτιο, έφεραν τη χώρα 35 χρόνια πίσω στον τομέα της κοινωνικής προστασίας και της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και, δυστυχώς, θα δούμε και τα χειρότερα, μια και, σύμφωνα με το επικαιροποιημένο Μνημόνιο, αξιολογούνται εκ νέου όλα τα υφιστάμενα κοινωνικά προγράμματα από τον ΟΟΣΑ, με σκοπό την περαιτέρω εξοικονόμηση  δαπανών...

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Επίκαιρα: 5/01/2011