Η αξιοπρέπεια αποκτάται με το γάλα της μάνας –ανατροφή και ιδιοσυγκρασία-, και με την παιδεία. Θέλει κόπο, σταθερότητα, αρετή, υπηρέτηση αξιών. Πώς χάνεται; Από παράλειψη, από συσσώρευση ωχαδελφισμού. Σε μια στιγμή. Όλοι λέμε ότι «πρέπει», ότι «οφείλουμε» να έχουμε αξιοπρέπεια και καταδικάζουμε όσους –κατά τη γνώμη μας- δεν έχουν. Όμως, τι κάνουμε για να την αποκτήσουμε; Ή έστω, να την διατηρήσουμε;
Η ελληνική ιστορία μάς έχει διδάξει πως –με κάποιες εξαιρέσεις - οι Έλληνες τιμούν ξεχωριστά τους πολιτικούς. Ύψιστο το αξίωμά τους. Ζηλευτό. Πάντα περιστοιχιζόταν από σειρά αρετών και προσόντων. Απευθυνόταν σε άτομα που σκοπό ζωής είχαν θέσει την προσφορά υπηρεσίας στην πατρίδα και στον πολίτη. Άτομα με συνείδηση, κύρος και αξιοπρέπεια. Προσωπικότητες που δεν διέσπασαν ποτέ την Εθνική ενότητα –μέγα και πρώτο καλό-, που την εθνική επιβίωση την έθεταν ανυπέρβατη αρχή, που με ιδιαίτερη αίσθηση ευθύνης αναλάμβαναν τα βάρη και διαχειρίζονταν τα κοινά.
Φθάνοντας στο οδυνηρό σήμερα που στροβιλίζεται σε αρνητική τροχιά, απαξιώθηκαν οι διαχρονικές και γεννημένες στην Ελλάδα πολιτικές αξίες. Οι επικεφαλής των δυο μεγαλύτερων κομμάτων στην πατρίδα μας, έχοντας πλήρη άγνοια του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, αποδείχθηκαν μικροί, γυμνοί κι αδύναμοι στο να αναλάβουν πράξεις υψίστης υπευθυνότητας. Γεμάτοι κομπλεξισμούς, τοιχοποιούς αποχρώσεις ιδεολογιών, και ευκαιριακούς εντυπωσιασμούς, στέκουν δειλοί και άτολμοι στο να λάβουν ουσιαστικές αποφάσεις, ανώριμοι στο να αναλογιστούν το πασιφανές: η Ελλάδα που βάζουν υποθήκη, βουλιάζει στην αναξιοπρέπεια και μαζί της όλοι εμείς.
Όλοι οι πολιτικοί, επί σκηνής και παρασκηνίου, πρωταγωνιστές και κομπάρσοι, δρέπουν την περιφρόνηση του λαού. Κανείς τους δεν ζητά συγνώμη για όσα έπραξε και ο ίδιος, και οι προηγούμενοι, και οι σύγχρονοί του. Εφηύραν τις λεγόμενες «εξεταστικές επιτροπές» -κοινώς κολυμπήθρες του Σιλωάμ- για να ξεπλένουν τα φτηνά λόγια, για να ξεπλένουν τους όμοιούς τους με την υπόσχεση πως αύριο, οι ξεπλυμένοι θα ξεπλύνουν αυτούς που θα έχουν ανάγκη ξεπλύματος. Η πολυνομία βοηθά στο ξέπλυμα κι αυτή. Κανείς δεν βρίσκεται να πληρώσει. Ούτε για την Siemens, ούτε για το Βατοπέδιο, ούτε για το χρηματιστήριο ή τα δομημένα ομόλογα, ούτε για τόσα σκάνδαλα και σκανδαλάκια, με ή χωρίς ροζ σελίδες, που κατά καιρούς βλέπουν το φως της δημοσιότητας για να ξεχαστούν, για να σβήσουν ως διάττοντες αστέρες σε χρόνο dt. Με ομόφωνες αποφάσεις αθωώνουν τούς εμφανώς άνομους καταδικάζοντας εμάς σε συνεχή πολύπλευρη αφαίμαξη.
Κι επειδή το «ψάρι βρωμάει απ’ το κεφάλι» κι επειδή το κεφάλι ήταν και είναι η κατά τόπους και καιρούς εξουσία, για τον λόγο αυτό πλάστηκαν οι νόμοι «περί ευθύνης υπουργών», «περί βουλευτικής ασυλίας». Για να σκεπαστεί η βρώμα. Το «κεφάλι», κρυμμένο πίσω από αυτούς τους νόμους, βόλεψε και τους δουλικότατους υπηρέτες του – «σώμα ψαριού»- που κι αυτοί έμαθαν να λειτουργούν ταΐζοντας το δικό τους συμφέρον. Πώς βρέθηκαν τόσα εκατομμύρια έξω σε καταθέσεις; Πώς δημιουργήθηκαν τόσοι μεγαλοφοροκλέφτες; Γιατί δεν τους δημεύουν την περιουσία, αλλά καταδικάζουν τον καταρρακωμένο συνταξιούχο, μισθωτό, επαγγελματία; Γιατί δεν βγάζουν τα ονόματα αυτών στη φόρα, αλλά τους φορούν κουκούλα; Γιατί, αυτό κάνουν. Δημιουργούν αυτοί δικούς τους κουκουλοφόρους. Φοβούνται μήπως, ο λαός, η «ουρά του ψαριού», τους κάψει ζωντανούς συν γυναιξί και τέκνοις. Μήπως ζωστεί χειροβομβίδες και όπλα, οπλιστεί με τα χαμένα όνειρα και τις προσδοκίες, εμψυχωθεί με την κλεμμένη ζωή του και πλημμυρίσει τους δρόμους πετώντας και κομμάτια ξερριζωμένα μάρμαρα ακόμη – σκηνή που τελευταία είδαμε έξω από την Βουλή με τον άτυχο νεκρό διαδηλωτή- και ζήσει έναν νέο εμφύλιο-τρομοκρατικό πόλεμο. Γιατί αυτό γίνεται. Ο ξεχυμένος στους δρόμους λαός δεν έχει να χάσει τίποτε πλέον. Μόνο τις αλυσίδες του. – Η Βαστίλλη πόσους να χωρέσει-! Οι πολιτικοί που τον πρόδωσαν, που προσπαθούν να επιβάλουν την πειθαρχία με δυσβάσταχτους νόμους, έχουν σπείρει οργή και ήδη θερίζουν θύελλες και αίμα. Έσπειραν οργή μέσω αδικιών, μέσω κοροϊδίας, μέσω του πολλαπλασιασμού των κινδύνων και των προβλημάτων της ζωής. Και φρόντισαν να υπάρξουν άφθονες και σημαντικές αιτίες που να προκαλούν, όχι οργή επιφανειακή, περαστική, αλλά εσωτερική, μακρόχρονη, βασανιστική, επώδυνη. Αυτή η δεύτερη είναι που ρίχνει λάδι στη φωτιά, που γεννά εκνευρισμό, προστριβές, ατίθαση συμπεριφορά, ανεξέλεγκτη επικινδυνότητα και μεταδίδεται στις απεργίες, στις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας, καταστρέφει τον σεβασμό, την ελευθερία του ατόμου, αναστατώνει την κοινωνική λειτουργία και μετατρέπει τους ειρηνικούς διαδηλωτές σε οργισμένο όχλο πέρα από όποιους φραγμούς.
Αυτός είναι ο φαύλος κύκλος του τέλους της αξιοπρέπειας.
Οι ευθύνες των πολιτικών, όχι μόνο των τωρινών, αλλά και όλων των προηγούμενων δεκαετιών, είναι αναντίρρητα υπερτροφικές. Ανίκανοι, ανεύθυνοι, επιδερμικοί λογάδες με λάβαρα και φρεναπάτες οδήγησαν τις ανυποψίαστες μάζες, στο όνομα της υποτιθέμενης εξέλιξης, στο όνομα της προόδου και του μοντερνισμού, στην υποβιβασμένη ποιότητα ζωής. Και απ’ό,τι φαίνεται, δεν είναι μόνον η αδυναμία ύπαρξης πολιτικών στην Ελλάδα –λες και μας καταράστηκε ο Θεός και δεν έχουμε έναν ΦΩΤΕΙΝΟ ΗΓΕΤΗ -, αλλά και ολόκληρη η Ευρώπη νοσεί. Ζούμε σε μια περίοδο κατ’ επίφασιν Δημοκρατίας. Δεν είναι τυχαίο που αναπτύχθηκε τόσο ραγδαία η Οικονομική Επιστήμη και η Κυβερνητική. Με ποιο τρόπο, αναίμακτο (;;;), θα χαλιναγωγούνταν τα πλήθη; Η Γερμανία, ως κλειδοκράτωρ, άνοιξε διάπλατη την πόρτα της ιστορικής Ευρώπης στην παγκόσμια κυβέρνηση του ΔΝΤ και στα τρωκτικά τής παγκόσμιας αγοράς καταδικάζοντας κράτη και λαούς τής απάνθρωπης πλέον καθολικότητας, σε καθεστώς μεσαιωνικής ολιγαρχίας. Μια λάθος αρχική απόφαση αρκούσε για να γίνει το κακό. Οι λοιπές αποφάσεις ήλθαν ως συμπληρώματα της πρώτης – γιατί πάντα δεν αρκεί μόνον μία. Κάτι σαν τα μέτρα που επιβάλλει η τρόϊκα στην Κυβέρνηση και αυτή, κατ’ ακολουθία, σε μας-. Τείνει να σβήσει η μεσαία τάξη, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας ενσωματώνεται στην υποτακτική και υποτελή τάξη, ενώ το μικρότερο απορροφάται από την κυριαρχούσα.
Ταυτόχρονα, ο φόβος επικείμενου, ακαθόριστου κινδύνου, η εξαθλίωση, η αδιαφορία, οι διογκούμενες ανισότητες πολλαπλασιάζουν τις αυτοκτονίες– φαινόμενο ξένο για τον Έλληνα του ήλιου και του φωτός-. Δομικό συστατικό της δυσβάστακτης καθημερινότητάς μας, της ψυχοσύνθεσής μας έχουν οι ηγέτες κάνει πλέον την ανασφάλεια, την αδυναμία προγραμματισμού έστω και σε απλά θέματα. Οδηγούμεθα με μαθηματική ακρίβεια στον εκφυλισμό, οικονομικό, κοινωνικό, πνευματικό. Και εμείς και η γη μας. Η πατρίδα μας. Γιατί, το παγκόσμιο πολιτικό μονοπώλιο-καρκίνωμα που μας κυβερνά και που στόχο έχει να βάλει τον κόσμο όλο «κάτω από την μπότα του» -με την πολιτική έννοια που δόθηκε τον καιρό του Β΄ Π.Π.-, θα «επενδύσει» στη χώρα μας, και θα έλθει ως «σωτήρας» στον τόπο μας για να μας δώσει «ψωμί και δουλειά». Δουλειά και δουλεία. Εξευτελιστική. Κι όχι εργασία αξιοπρεπή.
Φταίμε όμως και εμείς για το χάσιμο της αξιοπρέπειας. Είτε συνειδητοποιημένα, είτε ασυνείδητα. Γιατί, απλώς, ανεχόμαστε. Αποδεχόμαστε αδιαμαρτύρητα τον αυτοεκχυδαϊσμό μας. Στην υπερηφάνεια που νοιώσαμε προσπαθώντας να φανούμε κοσμοπολίτες, αφανίσαμε θεσμούς. Γίναμε ιστορικά ανενεργοί. Κάναμε λάθος πολιτικές επιλογές. Υπομένουμε την ασυνειδησία, την ασυδοσία, τη φτηνή μαγκιά, το βόλεμα, την κακογουστιά, τη σάρκα του σωρού, την κολακεία, τους ανεύθυνους κρατικούς λειτουργούς, την υποβάθμιση σε κάθε τομέα, τα κάθε λογής εξαμβλώματα, την ματαιότητα. Συνθλιβόμαστε στο σύνολο. Αυτοευνουχιζόμαστε κι αφανιζόμαστε κάτω από πινακίδες «neon». Τρώμε «σκουπίδια», ακουστικά, τηλεοπτικά, οπτικά, γευστικά. Και νομίζουμε πως ζούμε την -και στην- «ανάπτυξη», τους ξέφρενους ρυθμούς της οποίας δεχθήκαμε αλαλάζοντας, μεθοκοπώντας με θρίαμβο, ποδοπατώντας τους εαυτούς μας, στρουθοκαμηλίζοντας στην παρακμή που δεν ήταν απρόσμενη. Αυτή η «αρρώστια» -ως αποτέλεσμα επίπλαστης ευημερίας- μάς έπεσε ξαφνικά και ήταν βαριά σαν πανώλη. Παραλύσαμε ακαριαία. Είμαστε τώρα στη φάση που αναπτύσσουμε αντισώματα. Θα αναρρώσουμε; Θα ξαναβρούμε το βάθος της Ιστορίας, του ανθρώπου, της ύπαρξής μας, της περηφάνιας μας, των κοινωνικών αξιών, δεσμών και θεσμών, της αξιοπρέπειάς μας; Ναι. Θέλω να το πιστεύω.
Ποτέ η ανθρωπότητα δεν ξεκίνησε να κτίζει αν δεν έβλεπε δίπλα της ερείπια. Το καινούργιο κτίζεται στα ερείπια. Κι ανάμεσα στις εποχές υπάρχουν μεταβατικές περίοδοι. Μετά την εποχή του τέλους της αξιοπρέπειας, ακολουθεί μια μεταβατική περίοδος έντονων τριγμών που αντανακλά τη βία και την ανασφάλεια, που παράλληλα είναι περίοδος σκεπτικισμού και προετοιμασίας για την είσοδο στην επόμενη εποχή. Θέλω να ελπίζω πως βρισκόμαστε σε περίοδο πρόσκαιρης συσκότισης. Τώρα, που πατάμε στα ερείπια με αιματοβαμμένες πατούσες, τώρα που μοιάζει άδηλο και αδιαμόρφωτο το αύριο που κληρονομεί από το παρόν, είναι ευκαιρία να ανακτήσουμε τον χαμένο αυτοσεβασμό μας, να κατανικήσουμε την ατολμία να υπερασπιστούμε τα ανθρώπινα δικαιώματα, να υπερασπιστούμε την χαμένη μας αξιοπρέπεια και να την αναζητήσουμε από τον εαυτό μας και από τον πλησίον μας. Αυτός, είναι η πραγματική κοινωνία.
Δώσαμε γη και ύδωρ στην αλλοτρίωση του ανθρώπου και τώρα πρέπει να σχεδιάσουμε προγράμματα επιδότησης αξιοπρέπειας.
Στην παγκοσμιοποιημένη σφαίρα η Ιστορία τρέχει λαχανιασμένη και δεν έχει καιρό να ασχοληθεί με τις μονάδες, με το άτομο, με τον άνθρωπο, με τον Έλληνα και την πατρίδα του. Εμείς καλούμεθα, ως μονάδες, να πληρώσουμε με αβάστακτο τίμημα για να βρούμε τη χαμένη μας αξιοπρέπεια! Ως Έλληνες. Ως άνθρωποι. Αν είναι να την βρούμε, ας πληρώσουμε. Όλοι. Μα θα την βρούμε; Και πόσο διατιθέμεθα να την ψάξουμε για να την βρούμε;
Κι εν τω μεταξύ, ο χορός καλά κρατεί…
Αργοστόλι, 22 Οκτωβρίου 2011
Ευρυδίκη Λειβαδά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου